Doelmatigheid en doeltreffendheid

Coördinerend portefeuillehouder: Tom de Bruijn

Op grond van artikel 213a van de Gemeentewet doet het college periodiek onderzoek naar de doelmatigheid (efficiëntie) en doeltreffendheid (effectiviteit) van het gevoerde bestuur op het gebied van zowel het beleid als de bedrijfsvoering. Daarvoor wordt ieder jaar door het college een programma opgesteld. Het ‘Programma doelmatigheids- en doeltreffendheidsonderzoek 2017-2018’ (RIS 296288) bevat negen onderzoeken en vervolgonderzoeken. In 2017 zijn de volgende onderzoeken uitgevoerd: vervolgonderzoek Onderbesteding gemeente Den Haag (RIS297147), vervolgonderzoek Omvang Apparaat ‘Stedelijke Ontwikkeling’ en Verkenning ‘Beleidsimpuls Economie’, doelmatigheidsonderzoek De Keten van Telefonische Dienstverlening en vervolgonderzoek Bestemmingsreserves. De volgende onderzoeken zijn gepland:

Relatiebeheer met de zorg- en ondersteuningsaanbieders Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo)

In 2018 gaat de gemeente onderzoeken wat een optimale inrichting en uitvoering van het relatie- en contractmanagement is. Vanaf 1 januari 2015 is de gemeente meer dan voorheen verantwoordelijk voor de ondersteuning van thuiswonende Hagenaars met een hulpvraag. Dat zijn bijvoorbeeld ouderen, mensen met een lichamelijke of geestelijke beperking en chronisch zieken. Ook zorgt de gemeente voortaan voor opvang en beschermd wonen voor mensen met psychische problematiek die niet langer zelfstandig thuis kunnen blijven wonen. De gemeente levert niet al deze Wmo-voorzieningen zelf, maar heeft hierover afspraken gemaakt met aanbieders van diensten en producten. Deze afspraken gaan onder meer over de kwaliteit van de zorg. Inmiddels is de aanbesteding en de inkoop van een deel van deze zorg afgerond. De vraag is nu: hoe kunnen we met de zorgpartners onze doelen bereiken?

Kwaliteit van de ramingen vanaf 2012
Tijdens de Rekeningencommissie ‘Werkbespreking Onderbesteding’ van 25 oktober 2016 heeft wethouder FVVM toegezegd de begroting sinds 2012 op een aantal onderwerpen door te lichten op de kwaliteit van de ramingen (RIS 295797). De basis voor de selectie van onderwerpen is de lijst ‘begrotingsproducten met een relatief grote omvang aan meerjarige terugkerende onderbestedingen op de lasten én begrotingsproducten met een relatief grote onderbesteding op de lasten in 2015’ uit het doelmatigheidsonderzoek Onderbesteding gemeente Den Haag uit 2016 (RIS 294725). De volgende onderwerpen zijn geselecteerd:

  • Onderwijs, met name onderwijshuisvesting;
  • Verkeer en milieu, met name verkeer.

Meerjarenplannen onderhoud

Ondanks dat er jaarlijks voor meerdere terreinen meerjarenplannen onderhoud worden opgesteld, blijkt er regelmatig extra budget nodig om activiteiten te financieren. De aard van de problematiek verschilt per domein. Zo ligt er een andere oorsprong van het tekort bij het onderhoud en vervanging van de installaties in bijvoorbeeld de schouwburg, wat onder de Centrale Vastgoedorganisatie Den Haag (CVDH) valt, dan bij het structurele tekort bij het onderhoudsplan voor straten, wegen en pleinen. De gemeente gaat de wijze waarop de meerjarenplannen onderhoud worden opgesteld nalopen op mogelijkheden voor verbeteringen. Eerst worden de meerjarenplannen onderhoud binnen de gemeentelijke organisatie geïnventariseerd, vervolgens wordt bepaald welke invulling van het onderzoek de meeste toegevoegde waarde heeft. Daarbij komt in elk geval de doelmatigheid en doeltreffendheid van de systematiek van deze plannen aan de orde. Daarbij kunnen aspecten als de te hanteren (uniforme) uitgangspunten, wijze van onderbouwing, looptijd en rol van de Raad betrokken worden. Ook de rekeningencommissie heeft belangstelling voor dit onderwerp.

Vervolgonderzoek afvalstoffenheffing
In 2010 is onderzoek gedaan naar de afvalstoffenheffing (RIS 175320a). Hierin is de hoogte van de egalisatievoorziening onderzocht en is gekeken naar de efficiency en effectiviteit van het geld dat wordt opgehaald met de afvalstoffenheffing. Conclusies waren onder andere dat de egalisatievoorziening hoog was door incidentele baten en het sinds 2008 toevoegen van het winstaandeel van de gemeente in het resultaat van de Haagse Milieu Service. Ook was er budget geraamd voor de plaatsing van 1.500 Ondergrondse Restafval Containers. Het doel van het vervolgonderzoek is onder andere om de hoogte van de egalisatievoorziening en de meerjarenraming te evalueren.

Het financiële kader van de Omgevingswet
In het jaarprogramma 2016-2017 is een onderzoek naar de financiële gevolgen van de Omgevingswet opgenomen (RIS 290693). In 2018 zou gestart worden met het nieuwe stelsel van de Omgevingswet. Inmiddels is het eerst mogelijke moment van inwerkingtreding van de stelselherziening verplaatst naar 2019. De contouren van de wet zijn nog onvoldoende duidelijk om goed onderzoek te doen naar de financiële gevolgen. Vandaar dat het doelmatigheidsonderzoek naar het financiële kader van de Omgevingswet overeenkomstig doorgeschoven wordt naar een later tijdstip.

Het ‘Programma doelmatigheids- en doeltreffendheidsonderzoek 2018-2019’ wordt na de raadsverkiezingen in 2018 opgesteld, om het nieuwe college de gelegenheid te geven tot een eigen inbreng in het programma.