Den Haag heeft beleid en instrumenten voor lucht, geluid, bodem, externe veiligheid, milieueffectrapportages, vergunningen en handhaving. De kwaliteit van het milieu en de mate van duurzaamheid hebben een directe relatie met de gezondheid van mensen, de natuur en de mogelijkheden voor sociale, economische en stedenbouwkundige ontwikkeling.

In 2018 gaan we daarvoor het volgende doen:

• De gemeente gaat door met het stimuleren van elektrisch vervoer.
• De gemeente zorgt met subsidies en voorlichting voor verbeterde luchtkwaliteit in de stad.
• Er worden vier grote bodemsaneringsprogramma’s uitgevoerd: Anna Paulownaplein, Elboogstraat, Jan van Riebeekstraat en Oude Haagweg.
• Het nieuwe vijfjaarlijkse ‘Actieplan omgevingslawaai’ wordt vastgesteld.
• Voor het basis- en het voortgezet onderwijs worden diverse activiteiten aangeboden rond voedselafval/grondstof, energie, water, groen en de openbare ruimte.

Duurzaamheid

Als het gaat om duurzaamheid stimuleert de gemeente fietsgebruik, openbaar vervoer, groene golven (om de doorstroming van het verkeer te bevorderen) en het ‘Actieplan luchtkwaliteit’. In 2018 worden in dat kader 150 openbare laadpalen extra geplaatst. Dit alles draagt bij aan de thema’s leefbaarheid en klimaatverandering. Ook alle activiteiten op het terrein van milieueducatie dragen hieraan bij. Duurzaamheid wordt ook bevorderd door materiaalgebruik en grondstofgebruik. Zo maken alle openbare laadpalen, snelladers en walstroomaansluitingen in de haven van Scheveningen gebruik van 100% groene stroom van Nederlandse herkomst. Ook bij de aanleg van de Rotterdamsebaan is ingezet op duurzame keuzes zoals het afvangen van fijnstof en de keuze voor een duurzame boormethode zonder dieselgeneratoren. De gemeente heeft de ambitie dat dit de meest duurzame tunnel in Nederland wordt. Tot slot bevatten de aanbestedingsstrategieën een duurzaamheidsparagraaf.

Rotterdamsebaan
De Rotterdamsebaan is de nieuwe verbindingsweg tussen het rijkswegennet vanaf knooppunt Ypenburg A4/A13 en de centrumring van Den Haag (RIS 259498). In 2018 wordt de tunnel geboord. In januari wordt gestart met de tunnelbuis Oost, vanaf de kant van het knooppunt Ypenburg richting Binckhorst. Aansluitend wordt de tweede tunnelbuis geboord. Eind 2018 zijn de boorwerkzaamheden voltooid. In het voorjaar van 2018 is de Laan van Hoornwijck definitief ingericht. Na de zomer 2018 worden de betonnen dekken ingeschoven die het mogelijk maken de A4 te kruisen. Medio 2020 is de Victory Boogie Woogie-tunnel open voor het verkeer. In 2018 wordt in totaal circa € 135,8 mln. geïnvesteerd.

Straten, wegen en lanen (RIS 280303)
Op basis van het Uitvoeringsprogramma I van de Kadernota Straten, Wegen en Lanen (RIS 296333) wordt in 2018 gestart met de herinrichting van de volgende wegen en kruispunten:

• Noordwestelijke hoofdroute trajectdeel 1 (Machiel Vrijenhoeklaan-Sportlaan).
• Noordwestelijke hoofdroute trajectdeel 2 (Segbroeklaan).
• Hofzichtlaan.
• Erasmusweg.
• Kruispunt Duinstraat-Scheveningseweg (herinrichting tot rotonde).
• Kruispunt Westduinweg-Schokkerweg (herinrichting tot rotonde).
• Kruispunt Soestdijkseplein.
• Kruispunt Rijnstraat-Bezuidenhoutseweg-Koningin Julianaplein.

Voor de uitvoering van het programma is totaal € 32,6 mln. beschikbaar.

Projecten die in 2018 worden voorbereid:

• Herinrichting Laan van Eik en Duinen.
• Herinrichting Jan van Beersstraat.
• Noordwestelijke hoofdroute trajectdeel 3 (knelpunten President Kennedylaan-Johan de Wittlaan).

Medio 2018 wordt het tweede uitvoeringsprogramma Straten, Wegen en Lanen voor de periode 2019-2022 opgesteld.

Verkeersveiligheid
Den Haag werkt continu aan het verbeteren van de verkeersveiligheid door de aanpak van gevaarlijke situaties/wegen, educatie en gedrag. De gemeenteraad heeft het ‘Meerjarenprogramma verkeersveiligheid 2016-2019’ vastgesteld (RIS 293895) en er is een uitvoeringsprogramma verkeersveiligheid voor 2018-2019.

In 2018 gaan we:

• de Vlaskamp, de Hengelolaan, de Nieuwe Duinweg en een gedeelte van de Ruychrocklaan verkeersveiliger inrichten door het verbeteren van de herkenbare en veilige wegbeelden. Aan de projecten Frederik Hendriklaan, Willem de Zwijgerlaan, Theresiastraat, Schalkburgerstraat en Kempstraat wordt de verkeersveiligheid verbeterd.
• een veiligere schoolomgeving creëren door de aanleg van schoolzones. Eind 2019 hebben alle Haagse scholen een schoolzone.
• de kruispunten o.a. bij de Gouverneurlaan–Genestetlaan, Maartensdijklaan–Hengelolaan en een nader te bepalen aantal ‘nieuwe’ blackspots (worden vastgesteld in het UVP 2018/2019) veiliger maken. Ook het Goudenregenplein en het Soestdijkseplein worden veiliger ingericht.
• kleine verkeersknelpunten oplossen naar aanleiding van meldingen van inwoners.
• in de wijken Morgenstond, Westbroekpark, Houtwijk, Rivierenbuurt-zuid en een deel van Waldeck worden 30 km/u zones ingericht.

In 2018 en 2019 wordt aan verkeersveiligheid in totaal € 8,3 mln. besteed.

Verkeerseducatie
De gemeente Den Haag biedt - in samenwerking met het Regionaal Ondersteuningsbureau Verkeersveiligheid Zuid-Holland en de Metropoolregio Rotterdam Den Haag - een uitgebreid aanbod van verkeerseducatie voor kinderen in het primair en voortgezet onderwijs, jongeren en ouderen.

Specifiek voor basisscholen heeft Den Haag het programma ‘Veilig leren fietsen’ ontwikkeld, waaraan ca. 10.000 kinderen van dertig Haagse basisscholen jaarlijks deelnemen.
De gemeente Den Haag faciliteert scholen die een verkeersbrigade op willen zetten en geeft met het project ‘Kinderen anders naar school’ ondersteuning aan scholen om de schoolspits in goede banen te leiden.

Voor het voortgezet onderwijs biedt de gemeente - naast het provinciale programma Totally Traffic - het programma Biking2skool=cool. Dit programma is uniek voor Den Haag en is speciaal gericht op de verbetering van de fietsvaardigheid en het stimuleren van het fietsgebruik.

Speciaal voor jongeren zijn er de programma’s van Responsible Young Drivers en Team Alert. Thema’s die bij jongeren aandacht vragen zijn: alcohol en drugs in het verkeer, smartphonegebruik, vermoeidheid achter het stuur en fietsverlichting.

Ouderen vormen steeds meer een kwetsbare groep in het verkeer. Voor deze groep worden fietsvaardigheidsdagen, e-biketrainingen, opfriscursussen rijvaardigheid en scootmobielcursussen aangeboden. De jaarlijkse kosten voor verkeerseducatie bedragen circa € 0,45 mln.

Mobiliteitsfonds Den Haag
Het Mobiliteitsfonds Haaglanden (MRDH) wordt voor het deel van de inwonersbijdrage van Den Haag omgezet in een Mobiliteitsfonds Den Haag.

Fiets
Vóór 2020 wil de gemeente tenminste tien comfortabele, snelle, directe en veilige sterroutes. In het ‘Meerjarenprogramma fiets 2015-2018’ staat dat de gemeente zeven sterfietsroutes zal voltooien en de planvorming voor drie nieuwe sterfietsroutes zal opstarten.

Er zijn drie sterfietsroutes klaar, de volgende vier sterfietsroutes zijn in 2018 grotendeels klaar :

• Sterfietsroute naar Scheveningen Haven/1e tranche (RIS 289283, RIS 295244).
• Sterfietsroute naar Leidschenveen (RIS 260579).
• Sterfietsroute naar Wateringse Veld (RIS 296344).
• Sterfietsroute Spoorwijk – Rijswijk.

In 2018 worden de volgende sterfietsroutes voorbereid:

• Sterfietsroute Trekfietstracé (RIS 296397).
• Sterfietsroute via de Schilderswijk naar Moerwijk.
• Sterfietsroute Verlengde Velostrada 1e fase (RIS 295806).

Verder word in 2018 de planvorming en besluitvorming voorbereid van enkele ontbrekende schakels op de sterfietsroutes naar Scheveningen Bad (Nassauplein) en Scheveningen Dorp (Scheveningseweg ter hoogte van het Vredespaleis). Hiervoor is voor 2018 circa € 15 mln. beschikbaar.

Fietsenstallingen
De gemeente wil dat er meer mensen de fiets pakken. Goede stalling is dan belangrijk. Afgelopen jaren zijn veel nieuwe stallingen gemaakt. In 2018 is de nieuwe stalling onder het Koningin Julianaplein voor ca 8.500 fietsen gereed.

Daarnaast wordt gewerkt aan de planvoorbereiding voor het realiseren van 800 plekken bij het station Laan van NOI, 70 bij station Moerwijk en 2.500 plekken bij het station Hollands Spoor aan de Laakhavenzijde. Ook wordt in 2018 gezocht naar ruimte om extra fietsparkeervoorzieningen te kunnen realiseren in het Hofkwartier en Pleinkwartier. Verder is het zaak om fietsers te verleiden de stallingen echt te gebruiken. In 2018 is hier circa € 0,4 mln. voor beschikbaar.

Asfalteren fietspaden
In 2018 wordt circa vijf kilometer fietspad omgezet van tegels naar asfalt. Hiervoor is € 1,9 mln. beschikbaar. Eind 2018 wordt geëvalueerd of de doelstellingen van de motie “Einde aan de fietschaos” (RIS 289212) zijn behaald en of de pilot versnelling fietspaden wordt verlengd.

Fietsonvriendelijke situaties
De gemeente beoordeelt fietsonvriendelijke situaties en pakt deze aan samen met de Fietsersbond. De verbeteringen bestaan uit het aanbrengen van extra belijning, het aanbrengen of verwijderen van eilandjes, het verbeteren van de borden, het aanbrengen van extra markeringen of het vergroten van opstelstroken. In 2018 is hiervoor € 0,35 mln. beschikbaar.

Parkeren in woongebieden
Het programma ‘Parkeren in woongebieden’ zorgt voor meer parkeerplekken in Haagse woongebieden met een parkeerdruk hoger dan 90%. Na aanleg van de nieuwe parkeerplaatsen wordt - als dat nog niet van kracht is - in deze gebieden betaald parkeren ingevoerd. Door deze combinatie van maatregelen daalt de parkeerdruk in die woongebieden tot onder de 90%. Vanaf 2017 worden op straat ruim 750 parkeerplaatsen toegevoegd. Het gaat om de buurten Bezuidenhout-Oost, Bloemenbuurt-Oost, Rustenburg-Oostbroek, Vruchtenbuurt en een aantal meer verspreid liggende herinrichtingsprojecten in gebieden met zeer hoge parkeerdruk. In combinatie hiermee wordt in deze wijken betaald parkeren ingevoerd, voor zover dat nog niet het geval is. Onderstaande tabel geeft een overzicht van de locaties waar parkeerplaatsen worden toegevoegd in de komende jaren.

In de brief ‘Voortgang programma parkeren in woongebieden’ (RIS 296912) van 1 juni 2017 staat hier meer over. In de gemeentebegroting is structureel € 2,7 mln. per jaar beschikbaar voor het programma. Daarnaast is voor het programma € 8 mln. beschikbaar in de reserve parkeren en € 3,8 mln. aan investeringskrediet.

Parkeren op straat
Parkeercontrole draagt bij aan een veilige, leefbare en bereikbare stad. Voor de controle op betaald parkeren wordt gebruik gemaakt van scanvoertuigen. In 2018 wordt de dienstverlening aan parkeerders verder verbeterd door gebruik te maken van digitale oplossingen. Voorbeelden: het online indienen van een bezwaar tegen een naheffingsaanslag en het verder digitaliseren van het aanvragen van een parkeervergunning.

Stallingsgarages
De gemeente wil de stallingsgarages brandveiliger maken. In totaal zijn er 106 stallingsgarages in eigendom van de gemeente waar brandveiligheidsmaatregelen nodig zijn. In 2018 wordt gestart met het aanbrengen van brandmeldinstallaties, sprinklerinstallaties en overige maatregelen. Hiermee wordt voldaan aan geldende wet- en regelgeving. Dit om risico’s voor zowel gebruikers, omwonenden en hulpdiensten zoveel mogelijk te beperken.

De gemeente wil de bereikbaarheid van Den Haag en de regio verbeteren, de verkeersveiligheid waarborgen en reizigers een betrouwbare reistijd bieden. Dat gebeurt in nauwe samenwerking met regionale verkeerspartners in de samenwerkingsorganisatie Bereik. Het verkeer in en om Den Haag wordt vanuit de Haagse verkeerscentrale gemonitord, geïnformeerd en gestuurd met behulp van een samenhangend netwerk van 249 verkeersregelinstallaties en 72 dynamische route-informatiepanelen, circa 1.510 bewegwijzeringobjecten en 140 verkeerscamera’s. Ook worden verkeersdata ingewonnen om de juist beslissingen te nemen, de afwikkeling van het verkeer te optimaliseren en de data beschikbaar te stellen aan serviceproviders.

Scenario’s
Mobiliteit is een complexe puzzel omdat alle verkeerssoorten vragen om een zo kort mogelijke reistijd. Bij ongeplande (incidenten, aanrijdingen) en geplande verstoringen op de weg (wegwerkzaamheden, bouwactiviteiten en evenementen) werken we met voorgeprogrammeerde verkeersscenario’s. Met teksten op de informatiepanelen informeren we verkeersdeelnemers over de beste route. De meeste omleidingsscenario’s gaan gepaard met andere instellingen van de verkeerslichten: meer groen voor wie de adviesroute volgt. Zo zorgen we voor goede doorstroming op de hoofdroutes.

Assetmanagement
Goed presterende verkeerssytemen zijn essentieel voor de verkeersafwikkeling. Naast onderhoud en vervanging worden de systemen geëvalueerd en zo nodig beter afgesteld. Andere activiteiten in 2018 zijn daarom:

• Correctief en preventief onderhoud en beheer van de installaties.
• Tijdige vervanging van installaties.
• Aanpassen en optimaliseren van de installaties met het oog op toekomstige/duurzame ontwikkelingen.

Jaarlijks wordt hier circa € 4 mln. aan besteed.

Stadsregie bereikbaarheid
Jaarlijks vinden in Den Haag 300 tot 350 activiteiten plaats die die effect hebben op de bereikbaarheid en verkeersveiligheid, van wegopbrekingen tot evenementen. Dit vraagt om coördinatie, zodat de stad goed bereikbaar blijft. Hiervoor is de Stadsregie bereikbaarheid ingesteld. De meerwaarde hiervan is aangetoond bij de herinrichting van de Raamweg, een project met enorme impact op de verkeersstromen in de stad dat zonder noemenswaardige problemen is uitgevoerd. In 2018 breiden we de stadsregie verder uit door ook rekening te houden met activiteiten met geringe impact.

Conducteurs op de tram
HTM zet ook de komende jaren op verzoek van Den Haag extra conducteurs in. Dit bevordert de veiligheid in het openbaar vervoer. Hieraan wordt jaarlijks € 2,0 mln. besteed.

Ontwikkeling P+R (RIS 295803)
In 2018 wordt verder gewerkt aan een samenhangend P+R arrangement om een groei van het aantal P+R-gebruikers te realiseren. P+R vermindert het aantal autoverplaatsingen naar de centrale zone van Den Haag en vergroot het gebruik van het openbaar vervoer in de Haagse regio.
In 2018 wordt een aantal activiteiten afgerond, waaronder ontsluiting dynamische parkeerdata, maatregelen tegen ongewenst gebruik en kwaliteitsverbetering van bestaande locaties. Ook wordt in 2018 het definitief ontwerp voor de nieuwe P+R-garage in Forepark vastgesteld. De oplevering garage wordt verwacht in 2019.

Netwerk RandstadRail

Het aantal inwoners, arbeidsplaatsen en bezoekers in de stad neemt de komende jaren zeker nog toe. Hiermee groeit ook de mobiliteit verder door. Om de bereikbaarheid en de leefbaarheid van de stad op peil te houden moet een belangrijk deel van deze groei worden opgevangen in het openbaar vervoer. De concurrentiepositie van het openbaar vervoer t.o.v. de auto moet verder verbeterd worden.

Het programma ‘Netwerk RandstadRail’ van de Metropoolregio Rotterdam Den Haag (MRDH) is de basis voor het verbeteren van het tramnetwerk in Den Haag en omgeving. Doel is het tramnetwerk geschikt te maken voor de verwachte groei van het aantal reizigers. Daarnaast wordt de kwaliteit van haltes en voertuigen verbeterd en wordt voldaan aan de regelgeving van het Rijk die stelt dat openbaar vervoersystemen in 2020 geschikt moeten zijn voor rolstoelgebruikers.

In 2018 zullen de laatste tracé van de lijnen 2, 6, 9, 16 en 17 worden opgeleverd, zodat deze geschikt zijn voor de Avenio trams. Het project Kerkplein / Calamiteitenroute en de Tophalte Hollands Spoor zijn de laatste projecten van bovengenoemde lijnen. In 2018 wordt hier € 12,8 mln. aan besteed.

Busplatform Den Haag CS
In 2018 wordt het nieuwe busplatform op Den Haag Centraal opgeleverd. Zo kunnen reizigers met het openbaar vervoer efficiënt en comfortabel overstappen. Hiermee wordt uitvoering gegeven aan het voorlopig ontwerp ‘Herinrichting en overkapping busplatform’ (RIS 285566). Hiervoor is voor 2018 circa € 9,9 mln. beschikbaar.

Luchtkwaliteit
In 2015 is het ‘Actieplan luchtkwaliteit 2015-2018: Samenwerken aan schone lucht’ (RIS 283356) vastgesteld. Onze ambitie is om op termijn te voldoen aan de richtlijnen van de Wereldgezondheidsorganisatie WHO. Daarvoor moeten goede internationale afspraken worden gemaakt. Den Haag blijft zich dan ook inzetten voor effectieve internationale afspraken over verbetering van de luchtkwaliteit. Dat doen we onder andere als lid van het Comité van de Regio’s (adviesorgaan van de Europese Commissie) en via het lidmaatschap van Eurocities.

De focus van het actieplan ligt op het terugdringen van de gezondheidsrisico’s voor Hagenaars. In 2018 is circa
€ 1,3 mln. beschikbaar en gaan we het volgende doen:

• De gemeente stimuleert via subsidies initiatieven van bewoners, bedrijven en organisaties om de luchtkwaliteit te verbeteren. Denk aan de aanschaf van elektrische voertuigen.
• De subsidieregeling voor maatregelen voor gevoelige bestemmingen (zoals scholen, verzorgingstehuizen en crèches) wordt in samenwerking met de GGD voortgezet.
• De gemeente verstrekt minimaal tien subsidies voor initiatieven van Hagenaars die bijdragen aan een betere luchtkwaliteit.
• De gemeente bouwt het netwerk van laadinfrastructuur voor elektrische auto’s verder uit met 150 nieuwe laadpalen. In 2018 stellen wij een plan op voor de exploitatie van de gemeentelijk laadinfrastructuur vanaf 2019.
• In 2018 wordt de promotiecampagne om minder en schoner te stoken met hout voortgezet.

Bodembescherming en bodemsanering
De gemeente heeft de verantwoordelijkheid om als gevolg van bodemvervuiling de gezondheidsrisico’s voor mensen en de aantasting van het milieu te voorkomen (Wet bodembescherming). Er worden saneringen uitgevoerd op spoedlocaties als bodemverontreiniging tot humane en ecologische risico’s kan leiden. Op enkele locaties wordt de bodemsanering eeuwigdurend bewaakt en in stand gehouden (voormalige gasfabrieken en stortplaatsen).

In totaal zijn er voor de gemeente Den Haag per januari 2018 nog 27 spoedlocaties die gesaneerd moeten worden vanwege bodemverontreinigingen met verspreidingsrisico door vervuild grondwater. Een aantal grote saneringsprogramma’s zijn: Anna Paulownaplein, Elboogstraat, Jan van Riebeekstraat en Oude Haagweg. Hiernaast kunnen afhankelijk van het gereedkomen van onderzoek (eind 2017) nog aanvullende opgaven ontstaan i.v.m. diffuus Lood in de bodem op locaties met kwetsbare functies.

Naast het hiervoor genoemde wettelijke taak wordt, mede op basis van het ‘Convenant bodem en ondergrond 2016-2020’ ingezet op een meer integrale benadering van de bodem in relatie tot de gemeentelijke opgaven (zoals Agenda ruimte voor de Stad, klimaatverandering) en de nieuwe Omgevingswet.

Externe veiligheid
De nota ‘Externe veiligheid’ (RIS 259485) bepaalt het Haagse beleid voor externe veiligheid. Daarbij gaat het zowel om beheersing van risico’s als om het zo vroeg mogelijk betrekken van externe veiligheidsrisico’s bij ruimtelijke plannen en bij het verlenen van omgevingsvergunningen. Bij ontwikkelingen langs de route gevaarlijke stoffen wordt nagegaan of deze kunnen plaatsvinden zonder of met eventuele aanvullende maatregelen.

Bestrijding geluidhinder

Ook in 2018 wordt het ‘Actieplan omgevingslawaai 2015 – 2018’ (RIS 290689) uitgevoerd. Doel is om geluidsoverlast door het verkeer verminderen, onder andere door het monitoren van de geluidsreductie van de aangelegde wegvakken met geluidsreducerend asfalt. In 2017 zijn de geluidsbelastingkaarten vastgesteld. Op grond van de Europese richtlijn omgevingslawaai wordt op basis van deze geluidsbelastingkaarten in de loop van 2018 het nieuwe vijfjaarlijkse actieplan voor omgevingslawaai vastgesteld. In dit actieplan worden weer nieuwe wegvakken opgenomen met geluidsreducerend asfalt.

Omgevingsdienst Haaglanden

De negen gemeenten in de regio Haaglanden en de provincie Zuid-Holland hebben hun wettelijke milieu-uitvoeringstaken ondergebracht in de Omgevingsdienst Haaglanden. De deelnemersbijdrage van Den Haag voor 2018 bedraagt circa € 5,7 mln. In de startbrief heeft de gemeente aangegeven waar de gemeentelijke prioriteiten liggen bij het actualiseren van de vergunningen en het uitvoeren van toezicht en handhaving. De voortgang van de uitvoering van het jaarwerkplan wordt gemonitord door middel van tweetal voortgangsrapportages. Op basis van de rapportages wordt zo nodig het jaarwerkplan tussentijds aangepast.

Milieueducatie
De gemeente vindt het belangrijk dat de inwoners van Den Haag van jongs af aan in aanraking komen met thema’s als milieu en duurzaamheid. Zo leren ze keuzes maken en vormgeven aan hun leefomgeving en leefstijl. Voor het basis- en het voortgezet onderwijs worden diverse activiteiten aangeboden rond voedsel afval/grondstof, energie, water, groen en de openbare ruimte. De activiteiten kunnen voor een groot deel op en rond de school worden uitgevoerd. Daarnaast zijn er activiteiten op onze complexen over deze onderwerpen, zoals tuinieren, de ontdektuin en worden er bezoeken bij agrarische bedrijven of de Haagse Milieu Service georganiseerd.

Een nieuwe trend is het organiseren van gastlessen die gegeven worden door archeologen, boswachters, medewerkers van vegen en riolering en water. Verder werkt de gemeente aan de implementering van techniek in het onderwijs. Ook voor de kinderopvang zijn diverse activiteiten ontwikkeld. Er is een speciaal programma rond duurzaamheid voor volwassen. Dit programma draait in de krachtwijken en is voor lager opgeleiden. Aan milieueducatie (inclusief onderhoud complexen en tuinen door sociale werkvoorziening) zal in 2018 circa € 1,3 mln. worden besteed.

In 2018 bezoeken circa 3.000 Haagse basisschoolleerlingen het buitencentrum in Wilhelminaoord. De werkweek ‘School in bos’ past binnen het uitgangspunt van de gemeente voor duurzame basisvorming, als onderdeel van een samenhangend aanbod van natuur- en milieueducatie. Tijdens de werkweek krijgen de leerlingen lessen en workshops die aansluiten bij het lespakket op school. Ook hier worden de leerlingen zich bewust van keuzes die van invloed zijn op hun eigen handelen en omgeving. De scholen dragen ook bij in de kosten voor de werkweken. Het gemeentelijk aandeel bedraagt circa € 0,35 mln.

Binnen het programma Verkeer en Milieu wordt bijna 60% besteed aan de snelle en verkeersveilige doorstroming van de verkeersdeelnemers (openbaar vervoer, auto, fiets en voetgangers). De overige activiteiten zijn het reguleren van het parkeren en milieuactiviteiten.

De belangrijkste bron van inkomsten in dit programma zijn de parkeeropbrengsten (parkeervergunningen, parkeergelden en dergelijke) en vormen bijna 50% van de inkomsten op het programma.

Verloop financiële overzichten