Het grondbeleid is een instrument om de stedelijke ontwikkeling c.q. locatie- en gebiedsontwikkeling te ondersteunen. Onderscheid wordt gemaakt in actief en facilitair grondbeleid.
Bij actief grondbeleid exploiteert de gemeente voor eigen rekening en risico gronden, in de meeste gevallen via een (gemeentelijke) grondexploitatie. De gemeente legt de publieke voorzieningen aan en kan in beginsel alle productiekosten doorberekenen in de gronduitgifteprijzen. De gemeente kan ook samenwerken met private partijen en afspraken maken over de verdeling van kosten en risico’s. Actief grondbeleid omvat alle fasen van het exploiteren van grond: van de aankoop van gronden, sloop of bouwrijp maken tot en met de uitgifte /verkoop van bouwgrond.
Facilitair grondbeleid houdt in dat de gemeente het mogelijk maakt grond te exploiteren. De gemeente voert zelf geen grondexploitatie maar laat dat over aan private partijen. De gemeente bevordert particulier initiatief, neemt waar mogelijk belemmeringen weg en ondersteunt door begeleiding de realisatie daarvan. Het facilitair grondbeleid sluit naadloos aan bij het uitgangspunt van Agenda Ruimte voor de Stad: “Samen stad maken”. In 2012 heeft de gemeenteraad, met het vaststellen van de nu vigerende Nota Grondbeleid, een beweging ingezet van een overwegend actief naar een meer faciliterend grondbeleid. In samenhang hiermee besloot de gemeenteraad om de aankoop van grond zo veel mogelijk te beperken tot projecten van groot strategisch belang. Uitgifte van grond die al in gemeentelijk bezit is voor doeleinden van stedelijke ontwikkeling vindt, waar mogelijk, nog steeds plaats. Een nieuwe Nota Grondbeleid is in voorbereiding. Hierin wordt rekening gehouden met de actuele situatie en wordt aangesloten bij eerder door de Raad vastgestelde kaders zoals de Agenda Ruimte voor de Stad. Om de gewenste richting voor de ontwikkeling van de stad te bereiken die o.a. in dit document is aangegeven, is het wenselijk het grondbeleid te herijken. Vooralsnog is echter het vigerend kader de Nota Grondbeleid 2012.