In Den Haag wonen meer dan een half miljoen mensen. Voor al die mensen werken we aan een mooie stad. Een stad met voldoende werk, woningen, goed onderwijs, een groene en veilige leefomgeving. Een stad waar iedereen meedoet en waar mensen die het moeilijk hebben op onze steun kunnen rekenen.
Sinds de crisis van het begin van de jaren ‘10 is duidelijk geworden dat de wereld fundamentele veranderingen doormaakt. De economie verandert fundamenteel van karakter, technologische ontwikkelingen volgen elkaar in rap tempo op en klimaatverandering zorgt voor onomkeerbare gevolgen die ook steeds vaker in onze stad merkbaar zullen zijn. Bovendien is de stad in trek en groeit Den Haag de komende periode jaarlijks met 4.000 inwoners. Deze veranderingen vragen van Den Haag veerkracht en aanpassingsvermogen. Dit vraagt om innovatieve oplossingen waarbij we samenwerken met het Rijk, de Metropoolregio, bedrijven en natuurlijk onze bewoners.
Daarom is het nodig nu te starten met de voorbereiding van plannen om deze veranderingen op te vangen. We hebben hiervoor een Haags investeringsfonds opgericht met een eerste voeding van zes miljoen euro. Zodat nu voorbereidingen worden gedaan en een volgend college een vliegende start kan maken om deze uitdagingen geïntegreerd aan te pakken.

Den Haag heeft de ambitie om in 2040 klimaat neutraal te zijn. Een ambitie die past bij de afspraken die in Parijs zijn gemaakt om de opwarming van de aarde te beperken tot maximaal 1,5 - 2 graden. De gemeente pakt een regisserende en faciliterende rol om de immense transitie die hiervoor benodigd is in goede banen te leiden, de veelheid aan initiatieven te helpen realiseren en de bewoners in de stad voor te bereiden en te ondersteunen. Via een gemeentebrede programmatische aanpak krijgt deze transitie de komende jaren gestalte. Daarbij moeten financiële middelen vanuit diverse bronnen (Europa, Rijk, Provincie, bedrijven, fondsen en banken) gecombineerd worden ingezet. Verder wordt extra ingezet op een verduurzaming van de Haagse woningvoorraad, worden duurzame bouwplannen gestimuleerd (‘groene leges’), zal ingezet worden om woningen en bedrijven “van het gas af te krijgen” en zal het gemeentelijk vastgoed de komende jaren worden verduurzaamd. De geplande investeringen hebben ook een positief effect op de werkgelegenheid in Den Haag. Naast deze inzet op een duurzame energievoorziening richt de gemeente zich met Haagse Kracht op de klimaatbestendigheid van de stad en het meer circulair inrichten van de Haagse economie.

Den Haag maakt werk en banen

We zien al jaren dat in Den Haag veel behoefte is aan extra werkgelegenheid op alle niveau’s. Daarop zet dit college dan ook stevig in. Zo stimuleren we een goed ondernemersklimaat en helpen we bijvoorbeeld veel extra mensen aan het werk en kunnen ook nieuwe Hagenaars steeds vaker in hun eigen bestaan voorzien. Dit doen we op drie manieren: we versterken de economische structuur, scheppen zo veel mogelijk banen en we begeleiden Haagse inwoners zonder werk naar banen of naar school. Daarmee daalt de werkloosheid en stabiliseert het aantal bijstandsuitkeringen zich.
De economische structuur van Den Haag vraagt en krijgt van het college onverminderd veel aandacht. Door de economisch belangrijkste clusters te versterken en met elkaar te verbinden langs thema’s als Smart & Resilient The Hague en Data Analytics versterken we de kenniseconomie in Den Haag. Want geld dat in de kenniseconomie wordt verdiend, schept banen voor alle lagen van de bevolking. Een speerpunt hierbij is het Central Innovation District, het gebied tussen de drie stations, waar aansprekende bedrijven, kennisinstellingen, juridische en bestuurlijke functies samenkomen voor de juiste mix van ondernemen, kennis en overheid. Dit vraag ook om sterke ontwikkeling van kennis- en digitale infrastructuur. The Hague Security Delta laat zien dat deze aanpak werkt. Inmiddels werken er meer dan 15.000 mensen in deze sector, en dat aantal neemt alleen nog maar toe.

Het internationale profiel van Den Haag als stad van Vrede en Recht wordt verder uitgebouwd met de komst van het Kosovo tribunaal. Door het in 2018 te openen Hearing Centre inclusief een divisie van het Unified Patent Court zullen straks ook internationale zakelijke conflicten in Den Haag worden beslecht. Zodat we meer dan ooit het centrum zijn in de ontwikkeling van de internationale rechtsorde.

Voor het creëren van banen in de lokale Haagse economie is een optimaal ondernemersklimaat onmisbaar. Door ons te richten op startups bijvoorbeeld door de startup & scaleup hub Binckhaven trekken we jonge en veelbelovende ondernemers aan die een vliegwiel zijn voor de werkgelegenheid.
Ook zal het toerisme in onze stad aan de duinen blijven groeien doordat we blijven inzetten op vergroten van het aanbod en de internationale zichtbaarheid. Met het Feest aan Zee vieren we groots dat Scheveningen al 200 jaar een prachtige badplaats is. En de finish van de Volvo Ocean Race in de haven zet Scheveningen en Den Haag verder op de kaart met enorme bezoekersaantallen, bestedingen en media-aandacht.

Met het aanvalsplan “Den Haag maakt werk!’ en het wijkbanenplan helpen we de mensen die het onvoldoende lukt zelf een baan te vinden. Drie wijkgerichte Servicepunten Arbeid benaderen jongeren actief en zoeken banen bij ondernemers in en buiten de wijk. En met de 1.000 STiP banen aan de onderkant van de arbeidsmarkt krijgen mensen die al jaren langs de kant stonden weer perspectief.

Haagse kracht

Haagse kracht betekent dat de Hagenaar daadwerkelijk meedoet in de stad. Haagse Kracht, het motto van dit college, waar we veel aandacht voor blijven vragen. In Den Haag nemen burgers, partners in de wijk en (sociaal) ondernemers steeds vaker zelf initiatieven en worden zij door het gemeentebestuur steeds vaker aan de voorkant uitgenodigd om mee te denken, mee te praten of mee te beslissen over gemeentelijk beleid of de uitvoering daarvan. Zowel bij ruimtelijke plannen, zoals het verdichten, vergroenen en verduurzamen van de Driehoek Loosduinen, de herinrichting van de Scheveningseweg of de komst van een tram naar de Scheveningse havens, als bij maatschappelijke ontwikkelingen zoals de komst van statushouders. Woonexperimenten krijgen de ruimte. Dit varieert van huurders aan de Roggeveenstraat die hun eigen wooncoöperatie hebben opgericht waarmee sociale woningen behouden blijven, inwoners van de Vogelwijk die in collectief particulier opdrachtgeverschap kunnen werken aan het bouwplan op de voormalige Halo-locatie, tot Tiny Houses in Erasmusveld. Ook in de eigen wijk, buurt of straat wordt er volop van Haagse kracht gebruik gemaakt, zoals bij de 1.100 bewonersinitiatieven die worden gesubsidieerd. We gaan voor meer en nieuwe vormen van burgerparticipatie zoals bijvoorbeeld het wijkbudget, waarbij we in acht wijken de wijkbewoners zeggenschap krijgen over gemiddeld € 50.000 die zij naar eigen inzicht kunnen besteden aan de fysieke en of sociale leefbaarheid in de wijk.

De ambitie is om in de periode 2018 tot en met 2025 25.000 woningen in aanbouw te nemen.
De ruimte om te groeien is op het eerste gezicht beperkt. Den Haag zal zich voor groei moeten richten op binnenstedelijke locaties (de zogenaamde inbreidingslocaties), transformatie van bestaande gebouwen en gemengde woon-werkgebieden. Het is van belang om hierbij zorgvuldig om te gaan met bestaand groen en bestaande wijken. Een andere belangrijke uitdaging is het verkleinen van de sociaaleconomische verschillen tussen wijken. Ten slotte dienen woningen bouwkundig in orde te zijn en te beschikken over voldoende gebruikskwaliteit en worden duurzaamheid en levensloopbestendigheid steeds belangrijker.

Bouwen in Den Haag

Veel ruimtelijke plannen van het college komen in 2018 tot uitvoering en dat is zichtbaar. Er worden volgend jaar 4.000 woningen opgeleverd, het hoogste aantal sinds 2010. Verspreid over de hele stad en in alle soorten en maten. Van koopwoningen, vrije sector en sociale huur appartementen in Zuid West en bij het Haga ziekenhuis, studentenwoningen aan het Leeghwaterplein, short stay appartementen in de toren van Oud tot luxe eengezinswoningen aan de Uithofslaan. Ook het nieuwe woon-werkklimaat in de Binckhorst neemt steeds vaster vorm aan. Van kleinschalig opdrachtgeverschap tot grootschalige projectmatige woningbouw. Van nieuwbouw tot verbouw van leegstaand vastgoed.

En Den Haag bouwt meer dan alleen woningen. De toestroom van inwoners naar onze stad vraagt ook om voorzieningen en ruimte voor ondernemend Den Haag. Zo opent volgend jaar de Multi-bioscoop in Ypenburg haar deuren, net als het vernieuwde winkelcentrum en de uitbreiding van het Atlantic Hotel in Kijkduin. In het Museumkwartier zal de Amerikaanse ambassade worden omgevormd tot museum annex hotel. In het Spuikwartier wordt volop gebouwd aan een nieuw Onderwijs- en Cultuurcentrum. Tezamen met de realisatie van woningen, horeca, en de herinrichting en vergroening van het Spuiplein vormt dit het sluitstuk van het nieuwe centrum. Een aantrekkelijk verblijfsgebied in het hart van de stad met een (culturele) programmering voor iedereen.

Scheveningen is een bijzonder stukje Den Haag dat bijzondere aandacht krijgt. Het Noordelijk Havenhoofd gaat een ingrijpende ontwikkeling door en rond de havens wordt verder gebouwd aan woningen en met name maritieme bedrijvigheid. In 2018 bestaat Scheveningen 200 jaar als badplaats. Om de allure van toen te behouden krijgt dit gebied een aanzienlijke impuls in het kader van De Kust Gezond. We starten in 2018 met de herinrichting van de Noordboulevard en het Kurhaus en omgeving, gecombineerd met de nieuwbouwplannen van Hommerson. Het lelijke Vitalizee wordt dit jaar gesloopt en er wordt gestart met de nieuwbouw. We maken ook de voorbereiding voor de herinrichting van de Middenboulevard af samen met o.a. de paviljoenhouders, zodat we direct na het werk aan het noordelijke deel ook hier aan de slag kunnen. Zo wordt de buitenruimte aan de kust, van havens tot Zwarte Pad, weer aantrekkelijk voor bewoners, toeristen en ondernemers.

Zorgen voor elkaar

Met de meeste Hagenaars gaat het gelukkig goed. Maar wie het minder getroffen heeft, kan op onze aandacht en steun rekenen. Den Haag is een vitale samenleving waar iedereen zo lang mogelijk zelfstandig woont, waar zorg is voor alle kwetsbare inwoners en waar mensen gezonder leven. We zorgen dat mensen minder belemmeringen hebben om mee te doen, meer kansen om erbij te horen en meer veerkracht krijgen. Dit lukt alleen door de belangrijke rol van buren, vrienden en familie. Zij bieden de eerste ondersteuning. Waar nodig helpt de gemeente, met een integraal aanbod en zonder drempels. Om deze succesvolle Haagse aanpak door te kunnen zetten, ook wanneer de budgetten de komende jaren verder onder druk komen te staan, is innovatie het sleutelwoord. Met onder andere goede toegang tot ondersteuning en innovatie zoeken we naar vernieuwende oplossingen langs technologie en sociale verbinding zodat Hagenaars meer regie over hun eigen leven kunnen houden.

Ons uitgangspunt is dat alle kinderen in Den Haag gezond moeten kunnen opgroeien. Daarvoor is het belangrijk dat kinderen, ouders en opvoeders gemakkelijk de weg weten te vinden naar alle basisvoorzieningen in de stad. We verbinden de jeugdhulp met de normale leefomgeving van het kind: zo dicht mogelijk bij huis, in de wijken en samen met de gezinnen. Met vroegtijdige, preventieve inzet worden problemen op latere leeftijd voorkomen.
We laten de jeugd op alle niveaus meedoen in de stad. Van meedenken over hoe zaken aangepakt moeten worden tot zelf initiatieven ontplooien om de stad nog aantrekkelijker voor jongeren te maken, bijvoorbeeld in het Jongerenstadslab waar jongeren met serious gaming meedenken over het beleid van de stad.

Ook in het Haagse armoede- en schuldenbeleid is er speciale aandacht voor kinderen. Kinderen moeten zich, ongeacht de financiële positie van hun ouders, optimaal kunnen ontwikkelen en kansen krijgen. Met het kindpakket laten we ieder kind volop meedoen in Den Haag. Bij het bestrijden van armoede gaan we een stap verder dan anderen. Met een integrale aanpak met alle samenwerkings- partners en het verbinden van de verschillende beleidsterreinen zorgen we dat niemand meer achter blijft. Met het Deltaplan Armoede en Schulden kunnen Haagse burgers met een laag inkomen of schulden zich ontwikkelen naar duurzame financiële zelfredzaamheid.

De integratie van nieuwkomers en migranten in de Haagse samenleving verdient de komende jaren onze volle aandacht. Den Haag is een mooie stad gekenmerkt door diversiteit. Echter, de participatie van mensen met een migrantieachtergrond blijft nog altijd achter. Om dit te veranderen starten we een pilot die wordt toegepast op 1.000 (gevestigde) nieuwkomers: Den Haag zijn we met z’n allen, een nieuwe Haagse aanpak op inburgering.

De gemeente huisvest vluchtelingen met een verblijfsstatus en helpt en ondersteunt deze mensen bij het vinden van hun weg in de Haagse samenleving. De Haagse aanpak die hiervoor is gestart wordt voortgezet.

Welkom in de Buitenruimte

De buitenruimte is het visitekaartje voor de stad. We hebben de afgelopen jaren daarom veel straten, pleinen en parken aantrekkelijker gemaakt. Daardoor is Den Haag zichtbaar mooier geworden. Maar het werk is nog niet klaar. Volgend jaar gaan we verder op deze weg. Voor het verbeteren van de stadsentrees rond de drie stations in het centrum wordt daar de buitenruimte aangepakt en de verbinding met het centrum opgezocht. Ook voor winkelstraten en woonwijken is aandacht. Zo krijgen het Noordeinde en de Frederik Hendriklaan de uitstraling die past bij deze prachtige winkelstraten. En wordt de buitenruimte in Bezuidenhout-Oost en Kraayenstein opgeknapt. We investeren bovendien extra in noodzakelijk onderhoud, zodat de buitenruimte heel en veilig blijft.

Begin 2018 zijn de resultaten van het onderzoek naar de mogelijkheden voor vergroening van de openbare ruimte bekend. Het gaat om locaties waar vergroening een zodanige omvang en inrichting kan krijgen dat het een bijdrage levert aan andere doelen, zoals waterberging, het tegengaan van hittestress of het bijdragen aan het welbevinden in de buurt. Ook de relevante locaties uit ‘Den Haag: Dat kan Groener’ en de wijk- en stadsdeelplannen worden bij het onderzoek betrokken. Naar verwachting kan circa 3.000 m2 worden ontsteend.

Met meer inwoners, meer toeristen en meer bedrijvigheid neemt het gebruik van de buitenruimte snel toe. Om de stad en de kust bereikbaar te houden willen we het gebruik van het openbaar vervoer en de fiets verder laten stijgen. Dat maken we mogelijk met meer sterfietsroutes, extra P&R-voorzieningen, het verbeteren van het tramnetwerk en de oplevering van het nieuwe busplatform en de fietsenstalling bij het centraal station. Ook voor de auto gaat de schop in de grond. De Noordwestelijke Hoofdroute wordt aangepakt zodat de doorstroming hier verbetert. Bovendien wordt eindelijk het grootste project van de gemeente écht zichtbaar, wanneer de tunnels van de Rotterdamsebaan worden geboord.

In het dreigingsbeeld Terrorisme Nederland (nummer 45) staat dat het dreigingsniveau ‘substantieel’ is . Dit betekent dat de kans op een terroristische aanslag tegen (de belangen van) Nederland reëel is. Op basis van dit dreigingsniveau weegt de gemeente per locatie in de stad en per evenement op basis van het actuele dreigingsinformatie welke veiligheidsmaatregelen passend en nodig zijn. Deze maatregelen kunnen zowel zichtbaar als onzichtbaar zijn. Daarnaast werkt de gemeente vanuit een breed perspectief, actief aan verhoging van het veiligheidsniveau in de gehele stad. Dat gebeurt op basis van ervaringen in heden en verleden, in onze eigen stad en daarbuiten. De gemeente werkt daarbij intensief samen met de partners binnen de veiligheidsketen. Uitgangspunt daarbij is dat bewoners en ondernemers in Den Haag zo min mogelijk worden beperkt in hun dagelijks leven.

Ontplooien in Den Haag

Den Haag is een aantrekkelijke onderwijsstad, met goede scholen, goede leerkrachten en innovatief onderwijs. Om dit zo te houden moeten we meegaan in de transities die de stad nu ondergaat. Dit vraagt om andere kennis en vaardigheden waar jonge Hagenaars nu al op moeten worden voorbereid. Hierbij wordt nauwe samenwerking met het beroepsonderwijs, kennisinstellingen en het bedrijfsleven gezocht. Goed onderwijs vraagt om goede leerkrachten die de uitdagingen van onze stad aan kunnen. Daar zijn er nu te weinig van, we zetten er alles op in om dat te keren. Daarnaast zien we dat niet ieder kind in Den Haag dezelfde onderwijskansen heeft. In de nieuwe Haagse Educatieve Agenda wordt ook dit aangepakt, zodat niet je achtergrond maar je capaciteiten je toekomst bepalen.

Onze stad biedt een aantrekkelijk en volwaardig cultuuraanbod, van lokale, regionale, nationale en internationale betekenis en aantrekkelijk voor alle bevolkingsgroepen. Kunst en cultuur dat vermaak biedt, mensen verbindt en Den Haag aantrekkelijker maakt voor bewoners en bezoekers.
Uitgangspunt voor het beleid is het meerjarenbeleidsplan Kunst en Cultuur 2017-2020 ‘Ruimte voor de Spelende Mens’. Den Haag zet in op versterking van het makersklimaat en talentontwikkeling, met nieuwe broedplaatsen, en het versterken van het kunstvakonderwijs op het gebied van dans, muziek en beeldende kunst door verbindingen met de culturele sector te stimuleren.

De gemeente wil een goed aanbod aan cultuuronderwijs. Een aanbod dat aansluit bij het curriculum van scholen, met een logische opbouw en kennismaking met culturele instellingen in de stad. Vier jaar na de in 2013 ingezette koerswijziging op het gebied van cultuureducatie is daarom het beleid geëvalueerd en worden de volgende stappen gezet in het voortgezet onderwijs. De acht cultuurankers in de stadsdelen leggen een verbinding met de instellingen in het centrum zodat het totale (publieks)bereik wordt vergroot.

Sport maakt Den Haag Sterker. Het is een van de krachtigste manieren om de stad te vitaliseren. Meedoen, mee organiseren en meebeleven verbindt. De ambitie is daarom dat in 2030 iedereen in Den Haag aan sport doet. Een streven dat met onze nominatie als finalist voor de Europese titel Capital of Sports 2021 internationaal wordt erkend. In de wijken waar sportdeelname nu nog achter blijft vraagt dit om extra inzet. Daarvoor gaan we door met de succesvolle Stadsspelen voor iedere Hagenaar en het Haags Sportinitiatief.
Met de opening van de Sportcampus Zuiderpark heeft Den Haag als (top)sportstad een enorme stap gezet. Het komende seizoen wordt deze in gebruik genomen, zodat zowel verenigingen, studenten als topsporters onder optimale omstandigheden kunnen sporten. Nu al staat vast dat de komende drie jaar de World Tour Beachvolleybal en de Grand Prix Judo hier plaats zullen vinden.

Het Haagse huishoudboekje

Zoals de inwoners en ondernemers van Den Haag mogen verwachten van een college dat financieel solide beleid voert, is en blijft Den Haag financieel gezond. Het weerstandsvermogen is op peil en de solvabiliteit blijft ruim voldoende zonder dat er teveel geld op de plank blijft liggen. De lasten voor bewoners en bedrijven blijven onverminderd laag. De afvalstoffenheffing gaat zelfs met 2% naar beneden en ook de tarieven voor bouwleges gaan omlaag. De OZB blijft gemiddeld over de hele stad gelijk en de overige belastingen en heffingen worden slechts gecorrigeerd voor de inflatie. Zo kan ook het huishoudboekje van de Hagenaars op orde blijven.
Gezond financieel beleid betekent ook het oplossen van knelpunten. Ook nu zien we een aantal ontwikkelingen die vragen om een extra investering om problemen in de toekomst te voorkomen. De belangrijkste is opnieuw het bijstandsbudget. Ondanks intensieve inzet richting het Rijk is het nog niet gelukt het Haagse budget dichter bij de daadwerkelijke uitgaven te krijgen. Dit moet dus wederom in de begroting worden gecorrigeerd en ook voor de toekomst blijft dit een belangrijke uitdaging. Daarnaast is nu een eenmalige investeringen in parkeerautomaten nodig om de structurele inkomsten uit parkeren veilig te stellen.