Leningenportefeuille opgenomen gelden
In juli 2017 is een lening van € 120 mln. aangetrokken met een looptijd van één jaar en één maand tegen minus 0,3% Door het aantrekken van deze lening voldoet de gemeente weer tot ver in 2018 aan de kasgeldlimiet. Deze nieuwe lening maakt onderdeel uit van de stand ultimo 2017 en is verwerkt in de gemeentelijke liquiditeitsprognose.

Op 1 januari 2018 heeft de gemeente € 1,185 mln. aan langlopende leningen tegen gemiddeld 2,23%. Ultimo 2018 zal deze positie gedaald zijn tot € 1.133 mln. tegen gemiddeld 2,29%. In 2018 is reeds voor € 165 mln. aan nieuwe leningen opgenomen tegen 1,485%. Dit betreft de in 2016 afgesloten forward. In 2018 moet de gemeente € 217 mln. contractueel aflossen op leningen tegen een gemiddeld percentage van 1,37%. (waaronder de bovengenoemde lening € 120 mln. voor één jaar en één maand). In 2018 worden geen langlopende leningen vervroegd afgelost.

Onderstaande tabel geeft een overzicht van het totale langlopend geleende bedrag, onderverdeeld in geleende bedragen voor eigen voorzieningen en geleende bedragen door verstrekt aan derden. De geleende bedragen en door verstrekt aan derden zijn voor Grondexploitatie Maatschappij Vroondaal C.V. en de St. Jacobusstichting.

1b Gecontracteerde langlopende leningenportefeuille uitgezette gelden

Op 1 januari 2018 heeft de gemeente € 169,8 mln. uitgeleend tegen gemiddeld 3,98%. Ultimo 2018 zal dit gedaald zijn tot € 168,2 mln. tegen gemiddeld 3,98%. In 2018 wordt € 1,6 mln. ontvangen uit reguliere aflossingen.

Conform de Richtlijn leningverstrekking en garantieverlening is de gemeente zeer terughoudend bij het verstrekken van leningen en garanties aan derden. Optreden als bankier is immers geen primaire taak van de gemeente. De gemeente treedt alleen op als “lender of last resort”, dat wil zeggen alleen als er geen alternatieven meer zijn. Een derde moet daarbij kunnen aantonen dat zelfstandig, dat wil zeggen zonder tussenkomst van de gemeente, geen financiering kan worden verkregen. Bovendien moet er een maatschappelijk belang bij de lening zijn.

Onderstaande tabel geeft het overzicht van de verstrekte leningen aan derden per instelling.

Afloop van hoofdsommen
Ultimo 2017 heeft de gemeente € 170 mln. langlopend uitgeleend tegen gemiddeld 3,98%, ultimo 2018 € 168 mln. tegen gemiddeld 3,98%, ultimo 2019 € 144 mln. tegen 3,91%, ultimo 2020 € 141 mln. tegen 3,90% en ultimo 2021 € 138 mln. tegen 3,89%.
Voorziening

Jaarlijks wordt op basis van risico inschatting van iedere individuele lening de voorziening voor langlopende leningen bepaald. Deze wordt onder meer berekend op basis van de BASEL II-norm. Indien er 100% zekerheden zijn gesteld wordt geen voorziening gevormd. Zo nodig worden op basis van risico inschatting afwijkende percentages toegepast. De voorziening langlopende leningen bedraagt in 2018 € 8,9 mln. en wordt voldoende geacht om eventuele risico’s in de portefeuille op te vangen.

1c Gegarandeerde geldleningen

De afgelopen decennia heeft de gemeente aan diverse maatschappelijke sectoren borgstellingen verleend voor investeringen in hun materiële activa. Het gaat om maatschappelijk relevante investeringen met een publiek belang. De gemeente Den Haag loopt risico wegens het afgeven van garanties voor leningen die banken aan derden hebben verstrekt. De onderstaande tabel geeft een overzicht van de door de gemeente afgegeven gegarandeerde geldleningen.

* Toelichting Waarborgsfonds Sociale Woningbouw (WSW): Het gaat hierbij om de garantstellingen aan rechtspersonen. Met raadsvoorstel 411/2000 Financiering woningbouw door toegelaten instellingen heeft de raad ingestemd met een doorlopende achtervang overeenkomst met de Stichting Waarborgfonds Sociale Woningbouw voor alle in de gemeente werkzame of in de toekomst werkzame toegelaten instellingen tot het moment van wederopzegging. Het Waarborgfonds stelt zich onder voorwaarde (kredietwaardigheid instellingen) borg voor de nakomingverplichtingen van leningen van de toegelaten instellingen ( woningcorporaties). Hierdoor kunnen de corporaties goedkoper lenen. Indien het risicovermogen van het Waarborgfonds lager wordt dan het garantieniveau, zoals omschreven in de afgesloten overeenkomst, zal na eerdergenoemde borgstellingsreserve en obligo de gemeente, samen met de staat, renteloze leningen aan het Waarborgfonds verstrekken, om liquiditeitstekorten bij het Waarborgfonds te voorkomen. Indien er aanspraak van het WSW op basis van de genoemde achtervang wordt gedaan, zal dit alleen gebeuren indien het WSW onvoldoende eigen vermogen heeft, of doordat Centraal Fonds voor de Volkshuisvesting voor sanering zorgt bij onvoldoende kredietwaardigheid van een corporatie en de achtervangovereenlkomsten met het Rijk en de Gemeenten (50-50%) anderzijds, zal zijn. Het verlies dat achtervangers kunnen lijden, is beperkt tot de rentederving over leningen die ze bij een calamiteit renteloos aan het WSW moet verstrekken.

Voorziening
Van de totaal uitstaande garanties is voor € 1,3 mln. extra zekerheid verkregen door het recht van 1^e hypotheek (verpleeg- en zorginstellingen). Voor de overige uitstaande garanties is geen zekerheid verkregen, waardoor het risico in geval de gemeente wordt aangesproken hoger is. Bij de berekening van de voorziening is hiermee rekening gehouden. De voorziening gegarandeerde geldleningen is voor 2018 berekend conform de systematiek die geldt bij de voorziening leningenportefeuille. Voor garanties die betrekking hebben op sport en zorg bestaan waarborgfondsen. Deze garanties zijn meegenomen in de voorziening voor € 0,1 mln. In beginsel zullen dergelijke garanties ondergebracht moeten worden bij het desbetreffende waarborgfonds. Is dat het geval, dan zal dit bedrag in de voorziening weer vrij kunnen vallen. De totale voorziening in 2018 komt uit op € 5,7 mln.

1d Geplande Lange financieringspositie 2017 (langer dan één jaar)

De financieringspositie ultimo 2018 is als volgt opgebouwd:

De lange financieringsbehoefte is sinds enkele jarenaan het toenemen. Voor de reguliere investeringen en aflossingen op de langlopende leningen in 2018 is reeds een langlopende lening aangetrokken met een uitgestelde storting (zogeheten forwards) van € 165 mln. met storting in oktober 2018. Hierna resteert er nog een financieringsbehoefte van € 111 mln. Afhankelijk van de liquiditeits- en financieringspositie ultimo 2017 en mogelijke verkoop van de deelneming Eneco zal worden bekeken of er nog aanvullende maatregelen in 2018 genomen moeten worden voor de lange financieringsbehoefte.